ساعتی پس از انصراف «عدنان الزرفی» از تشکیل کابینه، رئیسجمهور عراق طی حکمی «مصطفیالکاظمی» رئیس دستگاه اطلاعات را به عنوان گزینه ائتلاف اکثریت پارلمان برای تشکیل کابینه و احراز پست نخستوزیری معرفی کرد. بر این اساس الکاظمی از تاریخ دریافت حکم به مدت 30 روز زمان دارد تا وزرای خود را انتخاب و به پارلمان معرفی کند. از جمله مهمترین ماموریتهای الکاظمی در صورت انتخاب شدن به عنوان نخستوزیر، اجرای مصوبه پارلمان درباره اخراج نظامیان آمریکا از عراق و عبور از بحران کروناست.
به گزارش «وطن امروز»، روز پنجشنبه همزمان با هفدهمین سالروز اشغال عراق توسط آمریکا، نامزد جدید نخستوزیری عراق در کاخ السلام حکم خود را از «برهم صالح» رئیسجمهور عراق دریافت کرد. در این حکم آمده است با توجه به انصراف عدنان الزرفی از تشکیل کابینه عراق و بر اساس درخواست مکتوب شماری از فراکسیونهای پارلمانی و با استناد به ماده ۷۶ قانون اساسی، «مصطفی الکاظمی» مامور تشکیل کابینه و انتخاب وزرای جدید و ارائه اسامی آنها به پارلمان برای گرفتن رای اعتماد است. وی حداکثر ۳۰ روز پس از تاریخ صدور این حکم برای این امر مهلت دارد. در مراسم اعلام نامزد جدید نخستوزیری عراق، «محمد الحلبوسی» رئیسپارلمان، «فائق زیدان» رئیس شورای عالی قضاوت و «مدحت المحمود» رئیس دادگاه فدرال حضور داشتند. «هادی العامری» رئیس ائتلاف الفتح، «سید عمار الحکیم» رئیسجریان حکمت ملی، «قیس الخزعلی» دبیرکل عصائب اهل الحق، «حیدر العبادی» رئیس ائتلاف النصر، «خمیس الخنجر» دبیرکل حزب المشروع العربی فی العراق و «حیدر الملا» از دیگر شخصیتهای سیاسی حاضر در این مراسم بودند.
* نامزد جدید نخستوزیری عراق کیست؟
«مصطفی عبداللطیف مشتت» ملقب به مصطفی الکاظمی سال 1967 در بغداد بهدنیا آمد. او دارای مدرک فوقلیسانس حقوق است و از سال 2016 تاکنون سمت ریاست سازمان اطلاعات عراق را به عهده دارد. وی از معارضان رژیم صدام بوده و مدتی طولانی را نیز در خارج از کشور گذرانده و عمده فعالیتهای وی معطوف به روزنامهنگاری است. گفته میشود وی فردی مستقل است و به هیچ یک از احزاب سیاسی عراقی وابستگی ندارد. حیدر العبادی، نخستوزیر سابق عراق وی را ژوئن 2016 به عنوان رئیس سازمان اطلاعات عراق انتخاب کرد که تاکنون نیز عهدهدار این سمت است. وی همچنین مدیرعامل «بنیاد الذاکره» عراق بود که برای مستندسازی جنایات رژیم صدام تأسیس شده است. الکاظمی پس از مدتی مدیر بنیاد «الحوار الانسانی» (گفتوگوی انسانی) شد که یک بنیاد مستقل برای حل اختلافات اجتماعی - فرهنگی و ترویج گفتوگو برای حل بحرانها به جای توسل به خشونت است.
* اولین نطق مصطفی الکاظمی
نخستوزیر مکلف به تشکیل کابینه جدید عراق در اولین نطق خود با تاکید بر حق عراق برای حفظ حاکمیت خود گفت: حفظ حاکمیت عراق خط قرمز است و بغداد در قبال آن کوتاه نخواهد آمد. همگان مسؤول حمایت از دولت جدید برای رسیدن به موفقیتها هستند. الکاظمی درباره سیاست خارجی دولت آتی خود در تعامل با جهان گفت: روابط ما با کشورهای منطقه و جهان باید بر مبنای احترام متقابل باشد. وی در رابطه با انحصار سلاح در دست دولت گفت: سلاح نباید در اختیار افراد یا گروهها باشد.
نیروهای امنیتی حشدالشعبی به وظیفه خود در جلوگیری از کنترل خارج شدن سلاح دولت عراق از آنها عمل خواهند کرد.
وی در ادامه اظهارات خود عنوان کرد: مبارزه با فساد و مفسدان و همچنین تلاش برای بازگشت آوارگان به کشورشان یک وظیفه ملی است. الکاظمی همچنین بر تسریع فرآیند تشکیل کابینه جدید عراق تأکید کرد و گفت: همه تلاش خود را برای مقابله با ویروس کرونا و حمایت از عراقیها به کار خواهم گرفت. نخستوزیر مأمور تشکیل دولت جدید عراق، کابینه آینده عراق را کابینهای فراگیر خواند و اظهار داشت: باید به دولت جدید اعتماد کرد، چرا که این دولت به هیچ حزب یا طایفهای وابسته نیست.
* موضع جناحهای سیاسی عراق نسبت به الکاظمی چیست؟
الکاظمی سومین نفری است که طی 4 ماه گذشته و پس از استعفای عادل عبدالمهدی (نخستوزیر مستعفی و رئیس فعلی دولت پیشبرد امور) نامزد نخستوزیری عراق شده است. پیش از این، محمد توفیق علاوی و عدنان الزرفی نتوانستند موفق به تشکیل کابینه شوند و قبل از موعد برگزاری جلسه رای اعتماد پارلمان از این مسؤولیت انصراف دادند. الکاظمی تاکنون حمایت 2 فراکسیون اهلسنت و کردها (۶۵ کرسی) به اضافه حمایت 5 فراکسیون شیعه (۱۰۶ کرسی) را به دست آورده و به این ترتیب حمایت ۱۷۱ کرسی از کل ۳۲۹ کرسی پارلمان عراق را داراست که این امر نشان از شانس بالای او برای تصدی پست نخستوزیری دارد.
ائتلاف الفتح: هادی العامری رئیس ائتلاف الفتح روز پنجشنبه با اشاره به اینکه فراکسیون اکثریت به ماهیت خود بازگشت و آنچه را که استحقاق آن را داشت، بر اساس چارچوبهای قانون اساسی به دست آورد، تصریح کرد از مصطفی الکاظمی، مامور جدید تشکیل دولت حمایت خواهد کرد.
جریان صدر: «حاکم الزاملی» از رهبران جریان صدر (ائتلاف سائرون) با بیان اینکه مامور تشکیل کابینه عراق اطلاع زیادی از مسائل اطلاعاتی و پروندههای مفسدان دارد، گفت: «مصطفی الکالظمی دولتی متخصص و عاری از سوءظن به فساد را تشکیل خواهد داد که قادر به مدیریت مرحله آتی خواهد بود». همچنین برهان المعموری از اعضای ائتلاف سائرون گفت: «حمایت ما از الکاظمی به اندازه تعهداتی است که میدهد و اینکه تحت تأثیر فشار احزاب و فراکسیونهای سیاسی قرار نداشته باشد».
ائتلاف النصر: عضو ائتلاف النصر تاکید کرد مصطفی الکاظمی شخصیتی قدرتمند است و قادر به تشکیل دولت در مدت زمان تعیین شده خواهد بود. مظفر افزود ائتلاف النصر در خلال مرحله مکلف شدن نخستوزیر بر مهمترین مسائلی که تمرکز میکند، اجرای خواستههای تظاهراتکنندگان و مشارکت دادن آنها در تصمیمگیری و نیز حفظ حاکمیت عراق است.
فراکسیون بدر: حسن الکعبی، رئیس فراکسیون پارلمانی بدر عراق در گفتوگو با شبکه ماهوارهای العهد گفت اکثریت واضحی از ماموریت الکاظمی حمایت میکنند و تمام طیفهای ملت عراق درباره الکاظمی اتفاق نظر دارند. الکعبی خاطرنشان کرد بر اساس اطلاعات اولیه، این دولت، مستقل و قدرتمند و مورد حمایت همه طرفها خواهد بود. تشکیل این دولت آسان خواهد بود، زیرا طیف شیعی از آن حمایت کرده است.
جریان حکمت ملی: «علی العبودی» عضو جریان حکمت ملی (سیدعمار حکیم) در پارلمان عراق نیز گفته است فراکسیونهای هفتگانه شیعه در حمایت از الکاظمی اجماع دارند. فادى الشمرى از دیگر رهبران این جریان گفت: الکاظمى جریان حکمت را نمایندگى نمىکند و نام او به عنوان شخصیت مستقل مطرح شد.
عصائب اهلالحق: شیخ قیس الخزعلی، دبیرکل جنبش عصائب اهلالحق در واکنش به مامور شدن مصطفی الکاظمی گفت: ما تصمیم گرفتیم همگام با حجم چالشها، مانعی در برابر تشکیل دولت جدید به ریاست الکاظمی نباشیم، زیرا تسریع در تشکیل دولت جدید با توجه به حجم چالشهای پیش روی کشور یک ضرورت است. الخزعلی ادامه داد: ائتلاف الفتح موضع اصولی و شجاعانهای را با نپذیرفتن نامزد رئیسجمهور از خود نشان داد، ائتلاف الفتح و گروههایی که همراه آن بودند، توانستند این پروژه را به شکست بکشانند و اوضاع را به روال عادی خود بازگردانند و کشور را حفظ کنند. در عین حال که ما بر لزوم پایبندی دولت جدید به خروج نظامیان بیگانه و حفظ حشدالشعبی و ادامه اجرای توافق اولیه با چین تاکید کردیم، همچنین تاکید میکنیم موضعمان در قبال دولت آینده مبتنی بر میزان پایبندیاش به این موارد خواهد بود، علاوه بر آنکه عراق باید به روابط منطقهای و بینالمللی خود پایبند باشد.
جریانهای کرد و سنی: در بین جریانهای سیاسی کرد و سنی، فراکسیون «تحالف القوى» ائتلاف نیروهای عراقی به عنوان بزرگترین تشکل اقلیت اهلسنت در پارلمان عراق با 40 کرسی که ریاست آن را محمدالحلبوسی، رئیس پارلمان برعهده دارد، به همراه اتحادیه میهنی کردستان عراق به عنوان جریان سیاسی متبوع برهم صالح و «نچیروان بارزانی» رئیس منطقه کردستان عراق، از نامزدی مصطفی الکاظمی، رئیس سازمان اطلاعات عراق برای تصدی پست نخستوزیری دولت آینده استقبال کردند. حزب دموکرات به ریاست مسعود بارزانی هم رسما از نامزدی مصطفی الکاظمی برای تشکیل دولت جدید عراق حمایت کرد.